.چگونه سلامت در محل کار را ارتقا دهیم؟

چگونه سلامت در محل کار را ارتقا دهیم؟

بیشتر ما فکر می‌کنیم سلامت یعنی بیمار نبودن؛ اما تعریف سلامت این نیست. سلامت دارای طیف وسیعی است و درواقع تعریف ایستایی ندارد و دستیابی به سطوح بالاتر آن نیازمند خود مراقبتی، ابراز احساسات، برقراری روابط سالم و توجه به ابعاد مختلف زیست‌محیطی، اجتماعی، جسمانی، روانی و معنوی است. به‌منظور ارتقاء ابعاد مختلف سلامت در محل کار، رویکرد خود مراقبتی سازمانی باهدف ایجاد محیط کار سالم و از طریق اجرای برنامه‌ها و خط‌مشی‌های ارتقای سلامت در محل کار، خلق محیط فیزیکی و فرهنگ حمایتی و تشویق شیوه زندگی سالم با همکاری کارکنان و کارفرمایان عمل می‌کند. ازجمله مزایا و منافع برنامه ارتقای سلامت در محل کار برای کارکنان شامل افزایش آگاهی و دانش از وضعیت سلامتی خود، افزایش سطح سلامت و رفاه جسمی و روانی، افزایش رضایت شغلی و روحیه کاری و اتخاذ شیوه زندگی سالم‌تر است. ازجمله حوزه‌های مهم در محیط کار سلامت شامل تغذیه سالم، فعالیت فیزیکی، ترک دخانیات، فضای کاری ارگونومیک، مدیریت استرس و مدیریت زمان می‌باشد. اولین گام ارتقاء سلامت در محیط کار این است که کارکنان به تکمیل پرسشنامۀ سنجش ابعاد مختلف سلامت و ترسیم زیج خود مراقبتی سازمانی بپردازند تا در ابتدا به ارزیابی مناسبی از میزان تعادلشان در ابعاد مختلف زندگی دست یابند.

نکاتی کاربردی جهت ارتقاء سلامت در محل کار:

1- برای مراقبت از خودتان تغذیه درست و عادات غذایی سالم داشته باشید. تغذیه سالم کارمندان موجب افزایش روحیه و انرژی آن‌ها شده و مطالعات نشان می‌دهد آنچه ما می‌خوریم درواقع بر بهره‌وری ما تأثیر می‌گذارد. برخی از بهترین مواد غذایی که باید در برنامه خود مراقبتی‌تان بگنجانید شامل ماهی‌های چرب، بلوبری، آجیل، سبزیجات برگ سبز و کلم بروکلی هستند. علاوه بر این سعی کنید آب بیشتری بنوشید چراکه نوشیدن آب بیشتر در طول روز می‌تواند به شما کمک کند که انرژی بیشتری داشته باشید. اگر برای یادآوری نوشیدن آب به کمک نیاز دارید، یک بطری آب مخصوص برای میز خود تهیه کنید و با افزودن میوه، خیار یا نعناع تازه در نوشیدنی‌های خود، این فرآیند را دل‌پذیرتر کنید. صرف غذا در حین انجام کار یکی از بدترین عادات غذایی در کارمندان است که می‌تواند منجر به پرخوری و اضافه‌وزن شود. ازاین‌رو یکی از موارد مهمی که به‌عنوان مدیر یک مجموعه باید در نظر داشت این است که حتماً فضایی جداگانه برای صرف ناهار کارمندان در نظر گرفته شود. همچنین می‌توان برای ارتقا سلامتی در محیط کار و ایجاد عادت‌های غذایی سالم، روش‌های زیر را به کار گرفت:

- پذیرائی از کارمندان با میوه و سبزیجات به‌عنوان میان وعده

- اختصاص دادن زمان ناهار کافی به کارمندان برای صرف ناهار بدون استرس

- تهیه وعده‌های کوچک غذایی سالم برای جلسات کاری در ساعت ناهاری

- قرار دادن یخچال و محل گرم کردن غذا در محل کار برای تشویق کارمندان به استفاده از غذاهای سالم خانگی به‌جای غذاهای فست فود

2- برای مراقبت از خودتان به دیگران نه و به مراقبت از خودتان بله بگویید. یادگیری نه گفتن کار سختی است و خیلی از ما نمی‌توانیم به افرادی که وقت و انرژی ما را هدر می‌دهند نه بگوییم. بااین‌حال یادتان باشد اگر خودتان دچار استرس هستید یا بیش‌ازحد کارکرده‌اید و خسته‌اید، با بله گفتن به خواسته‌های دیگران فقط باعث می‌شوید فرسودگی، اضطراب و تحریک‌پذیری بیشتری را تجربه کنید. نه گفتن به کمی تمرین نیاز دارد، ولی به‌محض اینکه یاد بگیرید چطور مؤدبانه و محترمانه به دیگران نه بگویید، احساس اعتمادبه‌نفس بیشتری پیدا می‌کنید و وقت بیشتری برای مراقبت از خودتان خواهید داشت. توجه به‌سلامت روان کارمندان یکی از موارد مهم و تأثیرگذار بر بهره‌وری کارمندان است و بی‌توجهی به این موضوع می‌تواند موجب کاهش کارایی نیروی کار مفید در طولانی‌مدت باشد. میزان سلامت روان افراد با میزان رضایت آنان از شرایط محیط کار رابطه تنگاتنگی دارد چراکه افراد یک‌سوم از روز خود را در محیط‌های کاری می‌گذرانند. محیط‌های کاری استرس‌زا خروجی جز نیرو‌های فرسوده که علاقه‌ای به انجام وظایف محوله خود ندارند، در پی نخواهد داشت. برخی راه‌کارهای مناسب برای کاهش اضطراب و استرس در کارمندان به شرح زیر است:

- ایجاد جوی صمیمی و دور از تبعیض در میان همکاران و تشویق کارمندان برای ملاقات و جلسات حضوری

- پرورش حس همدلی و همکاری میان کارمندان، افزایش تعاملات اجتماعی و تقویت مهارت ارتباط مؤثر

- به‌کارگیری روش‌های سازشکارانه به‌جای روش‌های مبتنی بر زور و اجبار

- شناسایی عوامل ایجاد تنش و استرس‌زا در محیط و تلاش برای برطرف کردن آن‌ها

3- برای مراقبت از خودتان برنامه‌ریزی کنید و طبق برنامه هدف‌گذاری و عمل کنید. این روزها پیدا کردن وقت اضافی واقعاً کار سختی است؛ اما برنامه‌ریزی کارتان را راحت‌تر می‌کند. لذا برای خودتان وقت بگذارید و برنامه‌ریزی کنید. دوست دارید چه وقت‌هایی را به‌تنهایی و چه زمان‌هایی را با دوستانتان سپری کنید. فرقی نمی‌کند زمانتان را به پیاده‌روی طولانی، دوش آب گرم و یا دید فیلم با دوستانتان بگذرانید. به دنبال ایجاد تغییرات کوچکی باشید تا احساس بهتری داشته باشید؛ مثلاً می‌توانید تصمیم بگیرید 15 دقیقه زودتر از خواب بیدار شوید و قبل از رفتن به محل کار و شروع یک روز شلوغ، یک فنجان چای بخورید و تمرین تنفس عمیق را انجام بدهید و یا موقع ناهار کمی در اطراف قدم بزنید. ترسیم اهداف کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت نیز ما را دررسیدن به اهداف یاری می‌کند.

4- برای مراقبت از خودتان، یک فضای کاری ارگونومیک ایجاد کنید. ازآنجایی‌که زمان زیادی را در محل کار می‌گذرانید، ایجاد فضای کاری که راحتی و وضعیت بدنی خوب را تشویق کند بسیار مهم است. سرمایه‌گذاری کارفرمایان روی مواردی مانند میز، صندلی، جاپایی، ماوس، کیبورد، پایه نمایشگر و لپ‌تاپ و تجهیزات روشنایی مناسب، ازجمله موارد موردتوجه در چک‌لیست ارگونومی محل کار می‌باشد.

5- برای مراقبت از خودتان، کوتاه و سبک ورزش کنید. برای شروع فعالیت بدنی در محیط کار بازه‌های زمانی ۵ تا ۱۰ دقیقه‌ای در نظر بگیرید. بعد از ۱ ساعت بی‌تحرکی، از پشت میز بلند شوید، کمی حرکات سبک کششی انجام دهید و مدت کوتاهی در محیط کار پیاده‌روی کنید. با انجام چند حرکت ساده می‌توانید کالری مصرف کنید و با اثرات نامطلوب کم‌تحرکی مانند درد، سفتی و بی‌تعادلی عضلات مقابله کنید. بر اساس پژوهش‌ها، ۳ دقیقه فعالیت سبک بعد از هر ۳۰ دقیقه نشستن و بی‌تحرکی باعث افزایش جریان خون، قند خون پایدارتر، کاهش سطح کلسترول و تنظیم مقدار گلوکز می‌شود. انواع ورزش در محل کار شامل انجام حرکات کششی، شنا روی میز، اسکوات با صندلی، کشش همسترینگ و کشش شانه، فشردن تیغه شانه است. همچنین شما می‌توانید با دانلود یک نرم‌افزار ورزشی در سیستم کامپیوتری محل کار، به انجام تمرینات ساده برای خارج شدن از یک حالت ثابت نشسته بر روی صندلی بپردازید.