برنامه سراج / سامان

خدمات یکپارچه  سلامت روانی و مراقبت اجتماعی ایرانیان ( سراج / سامان ) در منطقه 10 و  17 تهران در حال اجرا می باشد

معرفی خدمات یکپارچه  سلامت روانی و مراقبت اجتماعی ایرانیان ( سراج / سامان )

با توجه به پیمایش ملی سلامت روان که در سال 1390-1389 انجام شد نشان داد که تقریبا از هر4 نفر یک نفر دچار یک یا چند اختلال روان پزشکی است با این حال دو سوم افراد مبتلا از مداخلات بهداشتی درمانی بهره مند نمی شوند ویا فاقد کیفیت مطلوب هستند و همچنین اختلالات روانپزشکی هزینه زیادی را به خانواده ها تحمیل میکند.

وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی با همکاری فنی موسسه ملی تحقیقات سلامت و نظارت انسیتو تحقیقات روانپزشکی و معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی تهران متولی اصلی طراحی و نظارت بر اجرای این برنامه پیشگام است.

هدف این طرح افزایش شاخص بهره مندی عادلانه از خدمات سلامت روانی و مراقبت های اجتماعی  است تا با افزایش سواد سلامت روان ، اتخاذ رفتار روانی و اجتماعی پیشگیرانه ، بهبود حفاظت مالی بیماران شیوع اختلالات روانی و آسیب های اجتماعی کاهش یابد.

خدمات این برنامه چیست؟

بسته اول ) خدمات سلامت روانی اجتماعی پایه

خدمات سلامت روان در این بسته توسط تیم سلامت روان ( پزشک ، روان شناس، مراقب سلامت ) در مراکز خدمات جامع سلامت  ارائه می گردد .

خدمات اعضای تیم سلامت روان  شامل :

• خدمات مراقب سلامت : غربالگری اختلالات روانی و عوامل خطر اجتماعی و اعتیاد  توسط مراقب سلامت و ارجاع به پزشک و پیگیری های بعدی
• خدمات پزشک مرکز : تشخیص و درمان اختلالات روانی ( اختلالات شایع ) توسط پزشک عمومی /خانواده ؛ ارجاع موارد مشکوک به سایکوز و مقاوم به درمان به سطح تخصصی
• خدمات کارشناس سلامت روان  و اجتماعی ( کارا) : ارائه مداخلات روان شناختی بیماران معرفی شده از طرف پزشک عمومی / خانواده ، آموزش عمومی وتوانمند سازی  جمعیت تحت پوشش مرکز خدمات جامع سلامت  در اصول و فنون پیشگیری از اختلالات روانی و آسیب های اجتماعی و ارجاع اجتماعی نیازمندان به مراکز معین است.

• بسته دوم ) خدمات تخصصی در قالب مرکز سلامت روان جامعه نگر

تیم این بسته خدمتی شامل : روانپزشک ، روان شناس ، مددکار اجتماعی ،پزشک عمومی و رابط درمانگر می باشد

خدمات اعضای تیم سلامت روان   این بسته شامل :

• تشخیص، درمان و مراقبت از بیماران ارجاع شده ازسوی پزشک عمومی / خانواده  
• برگزاری دوره های بازآموزی  برای پرسنل  مراکز پایه ( پزشک و روان شناس ) 
• آموزش  و توانمندسازی بیماران سایکوتیک و  خانواده های آنان
•  پیگیری تلفنی قبل از ویزیت  و فالوپ  بیمار بعد از دریافت خدمات
•  ارائه خدمات ویزیت در منزل
• روان درمانی تخصصی کودک ، نوجوان و بزرگسال توسط روان شناس
•  کاردرمانی  و توانبخشی بیماران
•  حمایت های اجتماعی  توسط مددکار
• ارجاع موارد نیاز به خدمات فوق تخصصی و بستری به بیمارستان روانپزشکی
• بسته سوم ) بسته اقدام جامعه

بیش از 50درصد علل موثر در ایجاد اختلالات روانی ریشه های اجتماعی محیطی دارد به همین منظور بسته اقدام جامعه   با هدف سازمان دهی همکاری های بین بخشی و مشارکت مردم در ارتقای سلامت روانی اجتماعی شهرستان طراحی شده است تا عوامل خطر اختلالات روانی کاهش یابد و حمایت های اجتماعی از افراد دارای اختلالات روانی افزایش و انگ اجتماعی کاهش یابد.

 این بسته 3 اقدام دارد:

• اقدام اول : ایجاد دبیرخانه اقدام جامعه در فرمانداریها و انعقاد تفاهم نامه ادارات  با هدف کاهش عوامل خطر روان  که با نظارت فرماندارمحترم  و همکاری شورای فرمانداری انجام می گردد
• اقدام دوم :  ایجاد خانه مشارکت مردم  در راستای مطالبه گری نیازهای مردمی و مدیریت ترویج سواد سلامت روان و کاهش انگ اجتماعی      
• اقدام سوم : هماهنگی ارجاع اجتماعی و اجرای بسته خوداتکایی خانوارها  برای تسهیلات مراقبت اجتماعی از مبتلایان به اختلالات روانی ( خدمات حمایت اجتماعی )